Redakcja: Jak wypada porównanie środków transportu pod względem szkodliwości dla środowiska?Prof. Artur Badyda: Ocenę wpływu transportu na środowisko warto podzielić na dwie części, wpływ na klimat oraz na jakość powietrza. Zacznę może od procesów oddziaływania na zmiany klimatyczne, czyli od emisji gazów cieplarnianych. W Unii Europejskiej sektor transportu odpowiada za mniej więcej 25% udziałów całkowitej emisji dwutlenku...
Rozmowa z dr Hubertem Wajsem o unii lubelskiej część...
Redakcja: Które artykuły dokumentu unii lubelskiej były najbardziej sporne podczas rokowań przed jego przyjęciem?Dr Hubert Wajs: Diariusze, które dziś posiadamy ukazują pewne punkty sporne. Jednym z nich była na pewno kwestia zachowania przez Litwinów odrębności swojego państwa. To, co było istotne w całych negocjacjach pozostaje jednak trochę poza naszym prostym oglądem. Możemy się opierać na dokumentach czy sprawozdaniach, ale...
Rozmowa z dr Hubertem Wajsem o unii lubelskiej
Redakcja: Jaka była geneza unii lubelskiej?Dr Hubert Wajs: Analizując unię lubelską trzeba zdać sobie sprawę, że wszystko, co ma miejsce w historii to długi proces i niewątpliwie już przed samymi wydarzeniami z Lublina działo się bardzo wiele. Należałoby zacząć nawet od XIV w., ponieważ wbrew pozorom nasze kontakty z Wielkim Księstwem Litewskim, poza kontaktami militarnymi, nie zaczęły się dopiero od unii krewskiej. Już Władysław...
Rozmowa z prof. Piotrem Chmielewskim o Nagrodzie Nobla...
Redakcja: Czym są dobra wspólnej puli?Prof. Piotr Chmielewski: Pula wspólnych zasobów czy też pula dóbr wspólnych to termin, który nabrał znaczenia w pracach Elinor Ostrom, profesor nauk politycznych z Indiana University, uhonorowanej Nagrodą Nobla w dziedzinie ekonomii w 2009 r. Dobra wspólnej puli mogą być zasobami naturalnymi lub zasobami utworzonymi przez człowieka, które są dość znaczne, ale z których trudno jest wykluczyć...
Rozmowa z prof. Tomaszem Dietlem o Nagrodzie Nobla...
Redakcja: Za co Fert i Grünberg otrzymali Nagrodę Nobla z fizyki w 2007 roku?Prof. Tomasz Dietl: Dobrze widzieć to osiągnięcie w kontekście rewolucji informacyjno-komunikacyjnej, której jesteśmy świadkami. Poznanie świata, jaki w tej chwili znamy wiązało się z czterema rewolucjami. Po pierwsze nauczyliśmy się mówić, po drugie zrozumieliśmy jak pisać, po trzecie z końcem średniowiecza pojawił się druk, no i wreszcie czwarta...
Rozmowa z prof. Arturem Badydą o wpływie grilla na...
Redakcja: Dlaczego grill tradycyjny jest szkodliwy? Jakie substancje są z niego emitowane?Prof. Artur Badyda: Grillowanie na tradycyjnym grillu, w którym spalany jest węgiel drzewny albo brykiet z węgla drzewnego charakteryzuje się największymi emisjami zanieczyszczeń do otaczającego powietrza. W porównaniu z grillem gazowym, a w szczególności z elektrycznym już nawet w przypadku spalania samego paliwa notujemy dużo wyższe emisje zanieczyszczeń...
Rozmowa z prof. Sławomirem Gawlasem o Kazimierzu Wielkim...
Redakcja: Czym Kazimierz Wielki zasłużył się dla Polski w ramach polityki wewnętrznej?Prof. Stanisław Gawlas: Polityka wewnętrzna była najmocniejszą stroną króla. Kazimierz Wielki wykorzystał sytuację do generalnej modernizacji podstaw swojej władzy, polegającej na odbudowie i rozbudowie domeny królewskiej. Pojęcie domeny, sprecyzowane w XIII w., określało majątki ziemskie panującego, w których sprawował on bezpośrednią...
Rozmowa z prof. Sławomirem Gawlasem o Kazimierzu ...
Redakcja: Jak wyglądały początki politycznej kariery królewicza Kazimierza?Prof. Stanisław Gawlas: O początkach wiadomo niewiele. Wiemy, że urodził się w 1310 r. i jako jedyny syn królewskiej pary, który przeżył, był dzieckiem specjalnej troski. Jego starsi bracia, Stefan i Władysław, zmarli w dziecięctwie, podobnie jak niektóre siostry.Pierwsze informacje o politycznych zmaganiach Kazimierza związane są ze skandalem, jakiego miał...
Rozmowa z dr hab. Arturem Markowskim o pogromie bi...
Redakcja: Co wydarzyło się 14 czerwca 1906 roku?Dr hab. Artur Markowski: 14 czerwca 1906 r. w Białymstoku doszło do masowego aktu przemocy, skierowanego wobec mieszkającej tam ludności żydowskiej. W ciągu co najmniej trzech dni fizycznych ataków na Żydów białostockich i ich mienie, zabito około 80 osób, a wiele innych raniono. Wydarzenie to, nazywane pogromem Żydów, miało istotne znaczenie również z perspektywy historii całej Europy,...
Rozmowa z dr Piotrem Krollem o Janie Kazimierzu część...
Redakcja: Jakim władcą okazał się Jan Kazimierz w czasie powstanie Chmielnickiego, potopu szwedzkiego i wojny z Rosją?Dr Piotr Kroll: To był trudny egzamin. Jan Kazimierz w opinii historiografii, ale także w opinii współczesnych miał swoje lepsze i gorsze chwile. W dobie walki z Kozaczyzną o odzyskanie kontroli nad Ukrainą nie można powiedzieć, żeby szczególnie się wykazał. Oczywiście był dowódcą, stał na czele armii i starał...
Istnienie totalnej opozycji przeczy sprawnie działającej...
Dzięki jej codziennej krytyce, której jednak celem nie jest destrukcja państwa lecz właśnie jego ochrona w celu przejęcia w przyszłości rządów, sprawujący władzę muszą się starać, unikać błędów i działać w interesie wyborców. Od czterech lat większość naszych opozycji zupełnie nie ma pojęcia o swojej roli. Sam bezsensowny pomysł aby nazwać się „totalną opozycją” świadczy o oryginalnym rozumieniu swojej roli –...
Rozmowa z dr Piotrem Krollem o Janie Kazimierzu
Redakcja: Jakie były losy Jana Kazimierza przed objęciem władzy królewskiej?Dr Piotr Kroll: Jan Kazimierz urodził się w 1609 r. jako drugi syn z małżeństwa Zygmunta III Wazy z Konstancją Habsburżanką. Jeśli chodzi o dzieciństwo, to niewiele o nim wiadomo. Dorastał na dworze swojego ojca pod opieką nauczycieli wywodzących się ze szkół jezuickich, pod czujnym okiem ochmistrzyni dworu, osoby bardzo na nim wpływowej i związanej z...
Krajobraz po klęsce naszych (?) elit
Pierwsza grupa pastwi się nad niedorozwiniętymi politycznie wyborcami, którzy „przekupieni przez rządowe rozdawnictwo” zawiedli nie po raz pierwszy zaufanie „elit”.Druga grupa pastwi się właśnie nad owymi „elitami”, które zostały „ukarane za butę i pychę”, a kara ta (w pełni zasłużona) wywołała „otrzeźwienie” i „głęboką refleksję”, co doprowadzi do sukcesu w kolejnym – jesiennym rozdaniu.W obu przypadkach...
Rozmowa z dr Sebastianem Trojanowskim o eksperymencie...
Redakcja: Jaki jest cel nowego eksperymentu przy Wielkim Zderzaczu Hadronów?Dr Sebastian Trojanowski: Celem nowego eksperymentu o nazwie FASER, co z angielskiego oznacza mniej więcej „poszukiwanie cząstek lecących do przodu”, jest odkrycie nowych, długożyciowych lekkich cząstek, których istnienia się spodziewamy, a których detekcja zdecydowanie zrewolucjonizowałaby fizykę. Zasadniczo chodzi o to, aby otworzyć dla Wielkiego Zderzacza...
Rozmowa z Michałem Bąkiem o Janie Komarzewskim
Redakcja: Kim był Jan Komarzewski? Czy jest to postać ważna dla polskiej historii?Michał Bąk: To bez wątpienia postać interesująca i w pewnym sensie ważna dla polskiej historii oraz kształtowania się polskiego narodu w końcu XVIII i początkach XIX w., wpisująca się w przemiany społeczne, jakie następowały w Rzeczypospolitej w tamtym czasie. Wraz z rozwojem administracji gospodarczej, tak państwo, jak i magnaci czy kościół zaczęli...
Rozmowa z dr Michałem Lewandowskim o Nagrodzie Nobla...
Redakcja: Co w ekonomii rozumiemy jako konflikt i kooperację?Dr Michał Lewandowski: Konflikt może wystąpić pomiędzy stronami, takimi jak osoby, firmy czy organizacje o odmiennych interesach. Każda z nich dąży wtedy do rozwiązania, które jest dobre dla niej i zarazem złe dla tej drugiej. Kooperacja, czy też współpraca, występuje z kolei wówczas, gdy obie strony dążą do rozwiązania korzystnego jednocześnie dla każdej z nich, czyli...
Rozmowa z prof. Tadeuszem Stacewiczem o urządzeniu...
Redakcja: W jaki sposób urządzenie Wydziału Fizyki UW usprawni proces wykrywania nowotworów?Prof. Tadeusz Stacewicz: Zacznijmy od tego, że w powietrzu wydychanym z płuc znajdują się pewne związki chemiczne. Jeżeli niektóre z nich występują w nadmiernej ilości, to mogą świadczyć o takim czy innym procesie chorobowym zachodzącym w naszym organizmie. Pewne z tych związków, jak formaldehyd albo etan, są markerami procesów nowotworowych....
Tajemnice marszałka Śmigłego-Rydza. Bohater, tchórz...
Zainteresowałem się książką S. Kopera i T. Pawłowskiego pt. „Tajemnice marszałka Śmigłego-Rydza. Bohater, tchórz czy zdrajca?” ponieważ założyłem, że autorzy będą koncentrować uwagę na sylwetce bohatera, gdy sprawował stanowisko Głównego Inspektora Sił Zbrojnych (GISZ) i był odpowiedzialny za problematykę bezpieczeństwa II RP a więc przygotowanie kraju do wojny. Książka edytowana przez TIME SA, Warszawa 2019, na 349...
Rozmowa z prof. Wiktorem Koźmińskim o Nagrodzie Nobla...
Redakcja: Na czym polegał wkład noblisty z 1991 r., Richarda Ernsta, w rozwój spektroskopii NMR?Prof. Wiktor Koźmiński: We wczesnej spektroskopii NMR za pomocą metody fali ciągłej, stosowanej także w bardzo wielu innych dziedzinach, można było osiągnąć tzw. warunek rezonansu. Działanie tej metody polega na tym, że po ustawieniu wszystkich parametrów jakiegoś eksperymentu zmieniamy jeden z nich, starając się przejść przez wszystkie...
Wstęp do wywiadu o Nagrodzie Nobla z fizyki z 2004...
Wszystkie jądra atomowe są zbudowane z protonów i neutronów. Cząstek podobnych do protonów i neutronów znamy z kolei bardzo wiele. Ich wspólną cechą jest to, że są znacznie cięższe od elektronów i oddziałują ze sobą bardzo mocno w porównaniu z siłami elektromagnetycznymi.Mówimy, że te cząstki oddziałują silnie i nazywamy je hadronami, od greckiego słowa hadros, w luźnym tłumaczeniu znaczącego gruby lub ciężki. Asymptotyczna...
Rozmowa z Michałem Brennekiem o zjawisku bow echo
Redakcja: Czy katastrofy pogodowe z ostatnich lat czegoś nas nauczyły?Michał Brennek: Po tzw. mazurskim „białym szkwale” z 2007 r. bardzo dużo mówiło się o ratownictwie oraz o tym, w jaki sposób ludzie powinni się zachować, ponieważ wiele osób popełniało błędy, które niestety często doprowadziły do wypadków śmiertelnych. Mówiono o tym, jak należy ludzi szkolić, jak postępować w takich sytuacjach itd. 5 lat później...
Rozmowa z prof. Stanisławem Mrówczyńskim o Nagrodzie...
Redakcja: Czym jest neutrino i czemu przez długi czas było ono nieuchwytne?Prof. Stanisław Mrówczyński: Historia neutrino zaczyna się w latach 20., kiedy zaobserwowano tzw. rozpady beta i dokonano zaskakującego spostrzeżenia, że suma energii ich produktów jest mniejsza niż energia początkowa. Fakt ten oznaczałby, że kluczowa dla fizyki zasada zachowania energii została pogwałcona, co wywołało niezwykle żywe dyskusje. Zaczęto się...
Rozmowa z prof. Tomaszem Bulikiem o Nagrodzie Nobla...
Redakcja: Na czym polegał wkład noblistów z 2017 roku w detektor LIGO i obserwację fal grawitacyjnych?Prof. Tomasz Bulik: LIGO to detektor fal grawitacyjnych, który kształtem przypomina literę L i zawiera w sobie interferometr. Posiada on dwa ramiona, mieszczące rury próżniowe, w których znajduje się promień lasera. Na końcach tych ramion umieszczono zaś lustra. Promień lasera krąży w ramionach około setki razy w obydwie strony,...
Człowiek myśli, Pan Bóg kreśli
Prawdopodobnie niewielu czytelników zna działalność redaktora Giedroycia w Polsce, przed wybuchem wojny, w 1939 r. Warto więc przypomnieć że był on organizatorem i redaktorem, od 1930 r. tygodnika „Dzień Akademicki”, które przekształcił w „Bunt Młodych”, a później w 1937 r. zmienił tytuł pisma na „Polityka”, które ukazywało się jako dwutygodnik. Redaktor Giedroyć był związany wówczas z obozem piłsudczykowskim,...
Rozmowa z dr Maciejem Pieńkowskim o stosunkach polsko-rosyjskich...
Dr Maciej Pieńkowski: Po śmierci Stefana Batorego problem moskiewski odżył na nowo. Litwini w okresie trzeciego bezkrólewia dążyli do tego, aby podpisać rozejm z carem Fiodorem, synem Iwana Groźnego, nawet bez udziału Korony. Chcieli to zrobić w taki sposób, aby zapewnić sobie stabilność we wzajemnych relacjach. Do porozumienia ze stroną moskiewską rzeczywiście doszło, ale traktat ten w drugiej połowie 1587 r. nie został ratyfikowany...
Rozmowa z dr hab. Grzegorzem Myśliwskim o Władysławie...
Redakcja: W jakich konfliktach brała udział Polska za czasów władania Władysława Łokietka?Dr hab. Grzegorz Myśliwski: Konflikty zaczęły się wtedy, kiedy nie udało się odzyskać utraconych ziem na rzecz zakonu krzyżackiego drogą pokojową. Łokietek wraz z elitą polityczną Polski zorganizował proces polsko-krzyżacki, który odbył się w Inowrocławiu w latach 1320-1321. Jego wyrok okazał się dla Polski korzystny, ale nie można...
Rozmowa z Marcinem Fronią o Pokojowej Nagrodzie Nobla...
Redakcja: Na czym polegały działania Marttiego Ahtisaariego w Afryce, Kosowie i prowincji Aceh?Marcin Fronia: Wybitny fiński dyplomata Martti Ahtisaari, w Afryce był odpowiedzialny za organizację pierwszych wolnych wyborów w Namibii. Były to lata 80., czyli okres, kiedy ten kraj właściwie budził się do demokracji. Ahtisaari, wówczas już doświadczony dyplomata związany z Organizacją Narodów Zjednoczonych i aktywny przede wszystkim...
Rozmowa z Michałem Bąkiem o insurekcji kościuszkowskiej...
Redakcja: Jak wyglądał dalszy przebieg powstania?Michał Bąk: W bitwie pod Szczekocinami Kościuszko został pobity przez połączone wojska prusko-rosyjskie. Naczelnik musiał się wycofać do Warszawy, która 13 lipca 1794 r. również znalazła się pod prusko-rosyjskim oblężeniem. W kwietniu wybuchła insurekcja na Litwie, zajęte zostało Grodno i Wilno. Rosjanie niestety szybko opanowali sytuację, odbili Wilno i wypchnęli wojska litewskie...
Prawdziwi Polacy? Prawdziwi patrioci? Cz. V ost.
„Czy na was, mężowie ateńscy, moi oskarżyciele wywarli wrażenie, tego nie wiem. Bo co do mnie, to sprawili, że sam niemal zapomniałem kim jestem – tak przekonująco mówili. Nie powiedzieli jednak – trzeba przyznać – nic prawdziwego. Najbardziej zaś z licznych kłamstw zdziwiło mnie jedno, to, kiedy rzekli, iż winniście uważać, abym was nie oszukał, bo taki znakomity ze mnie mówca. Że tego się nie wstydzili [...]. Chyba,...
Prawdziwi Polacy? Prawdziwi patrioci? Cz. IV
„Czy na was, mężowie ateńscy, moi oskarżyciele wywarli wrażenie, tego nie wiem. Bo co do mnie, to sprawili, że sam niemal zapomniałem kim jestem – tak przekonująco mówili. Nie powiedzieli jednak – trzeba przyznać – nic prawdziwego. Najbardziej zaś z licznych kłamstw zdziwiło mnie jedno, to, kiedy rzekli, iż winniście uważać, abym was nie oszukał, bo taki znakomity ze mnie mówca. Że tego się nie wstydzili [...]. Chyba,...
-
Krajobraz po klęsce naszych (?) elit
Chyba nie do końca rozumiem opinię Pana Profesora. Może ze...Marek Słoń
-
Człowiek myśli, Pan Bóg kreśli
Pozostając w temacie Kultury i Giedroycia polecam nasz wywiad...Łukasz Zwoliński
-
Prawdziwi Polacy? Prawdziwi patrioci? Cz. III
w mojej ocenie autor artykułu m.in. zwrócił uwagę na istotny...Marek Kopeć
Ankieta
Czy poleciłbyś nasz portal swojemu znajomemu? Czy użyłeś 'Zaproś'?
-
Jerzy Jestal
Z zawodu socjolog i nauczyciel akademicki, z pasji politolog....
-
Jerzy Kopania
Jerzy Marian Kopania, profesor zwyczajny Akademii Teatralnej...
-
Piotr Napierała
Absolwent historii: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Autor...
Zarejestruj się i zostań
O nas
Oddajemy w Wasze ręce OtokoClub - miejsce spotkań i wymiany opinii. Konfrontujemy opinie Ekspertów, Blogerów i Członków OtokoClub. Umożliwiamy Wam rzeczową dyskusję i razem poszukujemy odpowiedzi na nurtujące nas pytania.
Polub nas