Redakcja: Jaką politykę Jan III Sobieski prowadził po swojej elekcji?Dr hab. Konrad Bobiatyński: Sobieski po elekcji odziedziczył po swoim poprzedniku niezwykle trudną i skomplikowaną sytuację międzynarodową w Rzeczypospolitej. Rozpoczęta w 1672 r. wojna z Turkami nie skończyła się po bitwie pod Chocimiem. Stan wojskowości Rzeczypospolitej wykluczał podjęcie żmudnych działań oblężniczych, których celem byłoby odzyskanie Kamieńca...
Rozmowa z dr hab. Konradem Bobiatyńskim o Janie III...
Redakcja: W jakich wydarzeniach Jan Sobieski brał udział przed swoją elekcją? Dr hab. Konrad Bobiatyński: Jan Sobieski był potomkiem znanego rodu z województwa ruskiego. Swoją działalność publiczną rozpoczął w wieku 20 lat po powrocie z podróży zagranicznej w 1649 r., kiedy wstąpił do armii koronnej i jako rotmistrz chorągwi wziął udział w kampanii zborowskiej przeciwko kozakom. Sobieski brał udział w praktycznie wszystkich...
Rozmowa z Michałem Janikiem o losach polskich jeńców...
Redakcja: Czemu historie polskich jeńców z okresu I wojny światowej są dziś tak mało znane?Michał Janik: Losy „Wielkiej Wojny” w Polsce przez wiele lat stanowiły historię zapomnianą, przesłoniętą przez wydarzenia II wojny światowej. Tym, co pamiętano najlepiej były losy legionistów, dzieje tych żołnierzy, którzy walczyli o niepodległość w szeregach polskich oddziałów narodowych. Tymczasem większość Polaków służyła...
Rozmowa z prof. Zofią Zielińską o Konstytucji 3...
Redakcja: Jak doszło do uchwalenia Konstytucji 3 maja?Prof. Zofia Zielińska: Momentem zwrotnym wydaje się porozumienie króla i opozycji, przez pierwsze 2 lata istnienia sejmu wrogiej Stanisławowi Augustowi. Gdy przywódcy opozycji, Ignacemu Potockiemu, nie udało się przeprowadzić przez sejm swojego niezbyt udanego projektu konstytucyjnego, wtedy, po drugich listopadowych wyborach w 1790 r., zwrócił się on do króla z propozycją napisania...
Rozmowa z dr Mariuszem Semczukiem o pojedynczych układach...
Redakcja: Jak nagrodzeni w 2012 r. fizycy opracowali swoje przełomowe metody badawcze?Dr Mariusz Semczuk: Wydaje mi się, że z punktu widzenia wielu osób, jak i np. w popkulturze istnieje takie wyobrażenie, że naukowiec siedzi w wannie, a potem wyskakuje z niej krzycząc EUREKA, po czym odkrywa nowe prawo natury albo coś równie wielkiego. Być może coś takiego się zdarza, ale jeżeli mam być szczery, to nie kojarzę żadnej takiej sytuacji,...
Rozmowa z prof. Piotrem Perlinem o niebieskiej diodzie...
Redakcja: Jakie były okoliczności wynalezienia niebieskiej diody LED?Prof. Piotr Perlin: Kiedy starano się znaleźć materiał emitujący światło widzialne, istniało kilka istotnych przeszkód technologicznych, które uniemożliwiały osiągnięcie tego celu. W żarówce edisonowskiej światło emitowane jest poprzez podgrzanie do wysokiej temperatury wolframowego drucika, w którym płynie prąd. W przeciwieństwie do niego dioda LED (elektroluminescencyjna)...
Rozmowa z prof. Michałem Leszczyńskim o Janie Cz...
Redakcja: Kim był Jan Czochralski?Prof. Michał Leszczyński: Jan Czochralski, który jest niestety mało znany w kraju, to jeden z naszych najwybitniejszych naukowców w historii. Japończyk spytany, jakich zna Polaków, wymieni Lewandowskiego, Szopena i właśnie Czochralskiego. W Polsce niestety kojarzy go mało kto. W Warszawie nie ma na przykład ulicy Czochralskiego, co powinno być dla nas dużym wstydem.Jan Czochralski wymyślił metodę...
Rozmowa z prof. Andrzejem Wysmołkiem o grafenie i...
Redakcja: Czym jest grafen?Prof. Andrzej Wysmołek: To bardzo ciekawa substancja, która od wielu lat inspiruje naukowców. Materiał ten posiada wiele przydomków „naj”, jest choćby najcieńszy i najbardziej wytrzymały. Grafen odkryto już bardzo dawno temu jednakże swój renesans przeżył on po rozpoczęciu badań przez Geima i Nowoselowa, którzy wyodrębnili go specjalną metodą.Grafen to właściwie pojedyncza warstwa węglowa, w której...
Rozmowa z prof. Jarosławem Czubatym o powstaniu Księstwa...
Redakcja: Jak powstało Księstwo Warszawskie i jaki był jego ustrój?Prof. Jarosław Czubaty: Księstwo Warszawskie było państwem polskim, utworzonym z woli Napoleona po zwycięskiej dla niego wojnie 1806-1807 r. z Prusami i Rosją. Jego powstanie otwierało długą i przykrą tradycję niesuwerennych form państwowości polskich w XIX i XX w. Posiadało ono władcę, którego namaścił i mianował sam Napoleon, czyli Fryderyka Augusta Wettyna...
Rozmowa z prof. Andrzejem Chojnowskim o Józefie P...
Redakcja: Jakim politykiem i przywódcą był Józef Piłsudski?Prof. Andrzej Chojnowski: Jeżeli zajrzymy do jakiegokolwiek ogólnego opracowania dotyczącego historii Polski w XIX i XX w., opracowania dotyczącego Europy Wschodniej, encyklopedii czy informatorów biograficznych, nazwisko Józefa Piłsudskiego pojawi się tam zawsze jako nazwisko jednego z najbardziej rozpoznawalnych polityków polskich, a niektórzy będą mówili o nim wręcz jako...
Rozmowa z prof. Andrzejem Friszke o "sprawie jeden...
Redakcja: Czym była „sprawa jedenastu”?Prof. Andrzej Friszke: Po 13 grudnia 1981 r. władze PRL chciały zadbać, aby „Solidarność” została jednoznacznie oceniona przez opinię publiczną jako czynnik wrogi i awanturniczy, którego działanie wymusiło na nich wprowadzenie stanu wojennego. Śledztwo przeciwko przywódcom „Solidarności” ruszyło formalnie na samym początku roku 1982 i miało objąć tych przywódców związku zawodowego,...
Rozmowa z dr hab. Michałem Krawczykiem o ekonomii...
Redakcja: Za co w 2017 r. Richard Thaler otrzymał ekonomiczną Nagrodę Nobla?Dr hab. Michał Krawczyk: Ostatnia Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii dla Richarda Thalera była pewnego rodzaju zaskoczeniem. Nie tak dawno nagrodzony został w końcu inny ekonomista behawioralny, Danny Kahneman. Ponadto jest to jednak dziedzina niszowa, spoza głównego nurtu, więc także tym sensie było to zaskoczenie i być może dowód, że waga ekonomii behawioralnej...
Rozmowa z prof. Krzysztofem Woźniakiem o kwazikryształach...
Redakcja: Czym są kwazikryształy i za co w 2011 r. przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii?Prof. Krzysztof Woźniak: Quasi-kryształy to prawie kryształy. Praktycznie każde ciało stałe jest kryształem z wyjątkiem tego, co rozumiemy przez kryształy potocznie. Potocznie nazywamy kryształami np. wazony stojące u cioci na kredensie, a one akurat kryształami nie są. Nie charakteryzują się cechami, jakie kryształy muszą posiadać....
Rozmowa z prof. Czesławem Radzewiczem o femtochemii...
Redakcja: Za co w 1999 r. przyznano Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii?Prof. Czesław Radzewicz: Zacznijmy od tego, że większości ludzi chemia kojarzy się z mieszaniem różnych substancji, gdzie zachodzi jakaś reakcja i powstają produkty. Taki obraz chemii ma tę wadę, że w ogóle nie uwzględnia się w nim czasu. Mieszamy te produkty, jakieś cząsteczki mają się łączyć, atomy przechodzą z jednych wiązań do drugich, a tak na dobrą...
Rozmowa z prof. Przemysławem Urbańczykiem o Bolesławie...
Redakcja: Jakim władcą był Bolesław Chrobry?Prof. Przemysław Urbańczyk: Bolesław Chrobry to oczywiście postać pomnikowa i jeden z największych władców Polski. Według mnie to także właściwy twórca jej stałej obecności na mapie Europy Środkowo-Wschodniej. O ile Mieszko I wprowadził państwo piastowskie na scenę geopolityczną, Chrobry umocnił jego obecność i wzmocnił je na tyle, że przetrwało ono następne 1000 lat.Bolesław...
Rozmowa z prof. Jarosławem Czubatym o wojnach Księstwa...
Redakcja: Jakie wojny prowadziło Księstwo Warszawskie?Prof. Jarosław Czubaty: Dla większości Polaków zainteresowanych wówczas sprawami publicznymi i liczących na to, że zrealizowany zostanie w końcu plan odzyskania własnego państwa oczywiste było, że Księstwo Warszawskie jest tworem przejściowym. Państwem, w którym trzeba przeczekać trudne czasy, licząc na to, że koniunktura znowu się poprawi. Zainteresowana kwestią odbudowy...
Rozmowa z dr Wojciechem Zalewskim o GMO
Redakcja: Czy GMO jest czymś szkodliwym?Dr Wojciech Zalewski: Według mojej wiedzy i doświadczenia związanego z publikowaniem artykułów na temat GMO, dotychczas nie stwierdzono na świecie ani jednego przypadku tego, by Organizmy Genetycznie Modyfikowane były w jakikolwiek sposób szkodliwe dla człowieka. Jeżeli ograniczamy się do tematu żywności uzyskiwanej z GMO, to mamy jasne stanowiska, np. Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), czy...
Rozmowa z dr hab. Tomaszem Wilanowskim o medycynie...
Redakcja: Czym jest medycyna personalizowana?Dr hab. Tomasz Wilanowski: Medycyna personalizowana, najogólniej mówiąc, polega na tym, że przy dobieraniu optymalnej metody leczenia należy uwzględniać nie tylko cechy choroby, ale również cechy pacjenta. Prawidłowa diagnoza choroby jest oczywiście nadal szalenie ważna. Możemy mieć dostępne różne metody leczenia tej samej choroby i różni pacjenci będą inaczej na nie reagować. Można...
Rozmowa z prof. Przemysławem Urbańczykiem o Mieszku...
Redakcja: Jakim władcą był Mieszko I?Prof. Przemysław Urbańczyk: Nasz pierwszy historyczny władca, Mieszko I, jest z punktu widzenia historyka postacią niewątpliwie bardzo tajemniczą. Wbrew pozorom wiemy o nim bardzo niewiele. Nie wiemy, kiedy ani gdzie dokładnie się urodził. Nie wiemy, jak się nazywali jego rodzice, a więc jakie było pochodzenie tej dynastii, którą później nazwaliśmy dynastią piastowską. Nie wiemy, jak naprawdę...
Pigułka filozoficzna numer 10: Pytania bez odpowi...
Podobno filozofia narodziła się ze zdziwienia. Tak właśnie twierdził Arystoteles, wskazując, że ciekawość i chęć zrozumienia są wyjątkowymi cechami człowieka, wyróżniającymi go wśród wszystkich bytów we wszechświecie. Starożytni Grecy musieli mieć wielką pasję poznawczą, skoro stworzyli filozofię. Oni naprawdę chcieli wiedzieć – nie tylko i nie przede wszystkim dlatego, że poznanie może się przydać w życiu, ale...
Rozmowa z Patrycją Pendrakowską o stosunkach pol...
Redakcja: Jak przebiega rozwój projektu Pasa i Szlaku?Patrycja Pendrakowska: „Pas i Szlak” to inicjatywa, która powstała w 2013 r. Została ogłoszona w Astanie przez prezydenta Chin, Xi Jinpinga. Sama nazwa inicjatywy zmieniała się, na początku była ona zaproponowana w formie tzw. „Nowego Jedwabnego Szlaku” i wydaje się, że to pojęcie jest nam bardziej znane. Obecnie jesteśmy więc na etapie nazywania tego, co kiedyś było Nowym...
Rozmowa z prof. Zbigniewem Gaciongiem o smogu w polskich...
Redakcja: W jaki sposób smog zabija Polaków?Prof. Zbigniew Gaciong: Mówiąc o smogu warto przytoczyć dane historyczne. Jeszcze do niedawna uważano, że problem z zanieczyszczeniem powietrza to zagrożenie dla naszego układu oddechowego. Tymczasem okazuje się, że smog zabija, ale głównie poprzez zwiększanie ryzyka chorób układu krążenia. Pierwsza znana epidemia smogu, tak zwany wielki smog londyński z grudnia 1952, który na kilka dni...
Rozmowa z dr hab. Urszulą Kosińską o przyczynach...
Redakcja: Jakie były przyczyny upadku I Rzeczypospolitej?Prof. Urszula Kosińska: Jeśli chodzi o czynniki wewnętrzne, najczęściej podkreśla się gospodarcze, społeczne oraz kulturalne zniszczenie Rzeczypospolitej w czasie wieloletnich wojen XVII oraz początku XVIII wieku. Wymienia się także czynniki ustrojowe. Przede wszystkim specyficzny ustrój Rzeczypospolitej ze zjawiskami, takimi jak liberum veto i wolna elekcja. Mówi się także o...
Rozmowa z dr Krzysztofem Sozańskim o chemicznej Nagrodzie...
Redakcja: Za co w 2017 r. przyznano chemiczną Nagrodę Nobla?dr Krzysztof Sozański: Nagroda Nobla z chemii w 2017 r. została przyznana za zastosowanie kriomikroskopii elektronowej do badania biomolekuł. Nie brzmi to zbyt przystępnie ani użytecznie dla przeciętnego zjadacza chleba, ale Nagroda Nobla z założenia, zgodnie z testamentem Alfreda Nobla przyznawana jest „for the greatest benefit of the mankind”, czyli za największe korzyści...
Pigułka filozoficzna numer 9: nic nowego pod sło...
Zapewne zdarza się nam nieraz powtarzać popularne powiedzenie głoszące, że nic nowego pod słońcem. Mówiąc tak, chcemy dać wyraz przekonaniu, że to, co właśnie usłyszeliśmy, już kiedyś przez kogoś było głoszone, albo że to, co właśnie się zdarzyło, już kiedyś także miało miejsce. U podstaw takiego poglądu leży przeświadczenie, iż nic nowego nie da się już wymyślić, wszystko bowiem jest tylko powtarzaniem tego samego...
Rozmowa z prof. Antonim Dudkiem o dekadzie Edwarda...
Redakcja: Co działo się w Polsce w czasie dekady rządów Edwarda Gierka?Prof. Antoni Dudek: Edward Gierek doszedł do władzy w konsekwencji rewolty robotniczej na wybrzeżu, czyli buntu przeciwko podwyżkom cen wprowadzonym przez Gomułkę. Ważnym powodem były także konsekwencje spisku, który w trakcie tej rewolty zawiązany został w Warszawie w kierownictwie PZPR przez grupę działaczy partyjnych. Istotną rolę odgrywali wśród nich Stanisław...
Rozmowa z dr Pawłem Sasanką o Czerwcu '76
Redakcja: Co wydarzyło się w czasie polskiego Czerwca ’76?Dr Paweł Sasanka: Najważniejsze dla uspokojenia sytuacji społecznej po grudniu były dwie decyzje. Po pierwsze, decyzja o zamrożeniu cen podstawowych artykułów żywnościowych. Po drugie, podjęta pod presją strajków w Łodzi decyzja o wycofaniu się z podwyżki cen, którą próbował wprowadzić Władysław Gomułka. To ona stała się przyczyną strajków na wybrzeżu i krwawego...
Pigułka filozoficzna numer 8: Udowodnić istnienie...
Święty Paweł Apostoł w jednym ze swych listów określił wiarę jako przekonanie, że istnieje to, co chcemy, aby istniało – sfera, której teraz ujrzeć nie możemy, ale w której zostaniemy zbawieni. Wiara dotyczy więc tego, o czym nie można się przekonać tu i teraz. To jest skądinąd oczywiste, albowiem dopóty wierzymy w coś, albo wierzymy komuś, dopóki nie przekonamy się, że właśnie tak jest. A gdy już się przekonamy, to...
Rozmowa z prof. Antonim Dudkiem o rządach Władysława...
Redakcja: Jak wyglądały rządy Władysława Gomułki po 1956 roku?Prof. Antoni Dudek: Władysław Gomułka doszedł do władzy w konsekwencji „polskiego października”, czyli wielkiego przełomu politycznego, który dokonał się w październiku 1956 r. i był elementem procesu destalinizacji, zapoczątkowanego oczywiście śmiercią Stalina w 1953 r. Proces ten rozwijał się bardzo powoli, a gwałtownego przyspieszenia nabrał u nas dopiero...
Rozmowa z dr Janem Olaszkiem o Marcu '68
Redakcja: Co działo się w czasie polskiego Marca ’68?Dr Jan Olaszek: Studenci na Zachodzie Europy i w Stanach Zjednoczonych protestowali przeciwko konserwatywnemu państwu i konserwatywnemu porządkowi społecznemu, których mieli dość. Protestowali w imię lewicowych wartości, sprzeciwiali się, jak w przypadku Amerykanów, wojnie oraz mieszczańskiemu stylowi życia swoich rodziców. Chcieli wolności obyczajowych. W Polsce, ale także w...
-
Rozmowa z dr Wojciechem Zalewskim o GMO
Mam wrażenie, że nastawienie do GMO wiele mówi o nas samych...Marek Żeliński
-
Rozmowa z dr Wojciechem Zalewskim o GMO
Mam wrażenie, że nastawienie do GMO wiele mówi o nas samych...Marek Żeliński
-
Rozmowa z dr Wojciechem Zalewskim o GMO
w Polsce króluje ciemnota i głupota, na dodatek ludzie polityki...Ireneusz Dziekan
Ankieta
Czy poleciłbyś nasz portal swojemu znajomemu? Czy użyłeś 'Zaproś'?
-
Jerzy Jestal
Z zawodu socjolog i nauczyciel akademicki, z pasji politolog....
-
Jerzy Kopania
Jerzy Marian Kopania, profesor zwyczajny Akademii Teatralnej...
-
Piotr Napierała
Absolwent historii: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Autor...
Zarejestruj się i zostań
O nas
Oddajemy w Wasze ręce OtokoClub - miejsce spotkań i wymiany opinii. Konfrontujemy opinie Ekspertów, Blogerów i Członków OtokoClub. Umożliwiamy Wam rzeczową dyskusję i razem poszukujemy odpowiedzi na nurtujące nas pytania.
Polub nas